Het televisieoptreden van Trijntje Oosterhuis gisteravond eindigde in een tragedie.

Meer dan tweehonderd muzikanten roepen techbedrijven op te stoppen met het trainen van artificiële intelligentie (AI) met hun muziek, en het ontwikkelen van technologie waarmee muziek wordt gegenereerd. In een open brief schrijft Artist Rights Alliance dat “de grootste en machtigste bedrijven zonder toestemming ons werk gebruiken om AI te trainen.”
De brief is ondertekend door artiesten als Billie Eilish, Pearl Jam, Elvis Costello, R.E.M., Nicki Minaj, Imagine Dragons, Kacey Musgraves, Jon Bon Jovi, Luis Fonsi, Sam Smith, Camilla Cabello, J Balvin, Katy Perry en de erven Frank Sinatra en Bob Marley.
AI-modellen die worden gemaakt om muziek te genereren, moeten eerst ‘getraind’ worden met bestaande muziek, om te weten wat het is en hoe het werkt. De artiesten onder de open brief maken er bezwaar tegen dat hun muziek daarvoor wordt gebruikt, omdat het hun auteursrecht schendt en omdat het hun eigen positie verzwakt. De muziek die AI oplevert, wordt ingezet om het geheel van de “royaltie-pot te verdunnen”, schrijven ze.
Grote streamingdiensten zoals Spotify verdelen alle binnengekomen inkomsten uit advertenties en abonnementen over alle gestreamde artiesten, naar rato. Als er meer door AI gemaakte muziek wordt gestreamd, gaan de inkomsten voor de rest omlaag. “Voor veel muzikanten die gewoon de eindjes aan elkaar proberen te knopen, is dit rampzalig.” Ze noemen het een “aanval op de menselijke creativiteit”.
Universal vs TikTok draait om AI
AI baart de muziekindustrie al langer zorgen. Het was een van de redenen dat de deal tussen Universal Music Group en TikTok stukliep, eerder dit jaar. TikTok laat gebruikers AI-gegenereerde muziek uploaden, en ontwikkelt zelfs tools om gebruikers zelf muziek te laten maken met behulp van AI. Tiktok “sponsort het vervangen van artiesten door AI”, verklaarde Universal.
Ook op Spotify is AI een factor van belang. Aan de basis van gepersonaliseerde playlists als Release Radar en Discover Weekly staat een AI-model, en in december vorig jaar bleek dat ze een functie aan het testen zijn waarmee gebruikers met AI zelf een playlist kunnen laten maken. Spotify wil bekendstaan om “AI-expertise”, zei Ziad Sultan, chef bij Spotify’s personalisatie-afdeling.
‘Nep-artiesten’
Spotify wordt er ook al langer van beschuldigd hun eigen playlists te vullen met ‘nep-artiesten’, artiesten die muziek maken onder pseudoniem (vaak meerdere), wat het aandeel van de opbrengsten voor ‘echte’ artiesten verkleint. De Zweedse krant Dagens Nyheter onthulde laatst dat muzikant Johan Röhr achter meer dan 600 ‘artiesten’ op Spotify zit, en met bijna 3.000 nummers meer dan 15 miljard streams heeft – dat is meer dan Metallica of Michael Jackson. Hij staat in meer dan 100 door Spotify zelf gecureerde instrumentele achtergrondmuziek-playlists als ‘peaceful piano’ en ‘stress relief’, met miljoenen volgers.
Of daar AI aan te pas komt, is niet bekend. Maar volgens techblog Wired worden er op Spotify constant songs geüpload die zijn gemaakt met AI, die vervolgens worden gestreamd door bots: robots die luisteren naar robots – om de luistercijfers te manipuleren. Spotify verwijderde vorig jaar tienduizenden met AI gemaakte songs.

Categorieën: Muziek